چرا به بیمه عمر و سرمایه گزاری نیازمندیم

تاریخچه بیمه

تاریخچه بیمه در جهان ؛ چگونه نیاز به بیمه احساس شد؟

از لحظه آفرینش انسان، امنیت همواره از اصلی‌ترین دغدغه‌های نوع بشر بوده‌است. چرا که اتفاقات و بلایای طبیعی از همان لحظه ظهور انسان بر روی زمین تا به امروز گریبانگیر او بوده‌است. از این رو بشر همیشه به دنبال یافتن چاره‌­ای برای تامین امنیت جان و مال خویش بوده و شاید همین موضوع شروع تاریخچه بیمه است.

باور عمومی بر این است که برای اولین باربیمه به معنای واقعی کلمه برای پشتیبانی از تجارت و حمایت از کشتیرانی در برابر خطرات و دزدان دریایی و در واقع در زمان تجارت با کشتی شکل گرفت و به بیمه باربری دریایی معروف است.

تاریخچه بیمه در جهان

در تاریخچه بیمه، نخستین نوع بیمه که مربوط به قبل از سده نوزدهم مورد عمل قرار گرفته ،بیمه باربری دریایی است . سایر رشته‌های بیمه‌ای کم و بیش بعد از انقلاب صنعتی به تدریج شروع شده است. کشتیرانان فینیقی را مبتکر این نوع بیمه یعنی بیمه باربری دریایی می‌دانند. به اینگونه که کشتیرانان و دریانوردان از بازرگانان و تجار وام دریافت می­‌کردند و اگر سفر خود را به سلامت به سرانجام می­‌رساندند باید در مدت زمان معلوم اصل پول دریافتی را به همراه سودش به آن بازرگان بازگشت می‌دادند. در تمام این مدت هم کالاهای این دریانورد مقروض نزد بازرگان گرو می‌ماند و اگر طلبش به موقع وصول نمی‌شد می‌توانست آنها را به حراج بگذارد اما چنانچه کشتی با اتفاقات دریایی رو به رو می­شد یا دزدان دریایی کالاها را غارت می­کردند دریانورد هیچ وظیفه‌ای نسبت به عودت دادن وام دریایی نداشت. این نوع بیمه چیزی حدود پانصد الی ششصد سال پیش از میلاد مسیح در کشورهای حوزه مدیترانه رواج داشت. بنا به برخی روایات این نوع از بیمه حدود دو هزار سال قبل از میلاد در هند و حتی هزار سال قبل از آن یعنی سه هزار سال پیش از میلاد مسیح در چین مرسوم بوده است.

اما بیمه به معنای امروزی از قرن چهاردهم میلادی به وجود آمد. زیرا در دین مسیح سود گرفتن حرام بود و از طرفی سرمایه‌­داران حاضر نبودند پولشان را بدون سود قرض بدهند و از طرف دیگر تجار هم نمی‌توانستند بدون وام به تجارت خود ادامه بدهند. این الزام و ضرورت بود که ایشان را به سمت روشی جدید سوق داد که در واقع شرط همراه با قرض بود که برای اولین بار در سال ۱۳۴۷ میلادی در شهر ژن ایتالیا در میان رومیان مرسوم شد. برای جلوگیری از بهانه‌­گیر‌‌‌ی‌­های کلیسا وام گیرنده به جای پرداخت سود جایز‌ه‌­ای می داد که در واقع هم ­قیمت همان بهره قبلی بود ولی کلیسا نمی‌توانست از آن جلوگیری کند. بیمه علی رغم این مخالفت‌­ها به سرعت توسعه یافت و به گونه­‌ای پیش رفت که شواهد حاکی از آن است که در دفتر بیمه­‌ا‌ی در ژنو در سال ۱۳۹۳در مدت یک ماه هشتاد قرار داد بیمه امضا شد.

در قرن پانزدهم میلادی تعدادی از بازرگان‌­ها کسب و کار خود را به صدور بیمه منحصر کردند. در سال ۱۵۵۲ گروهی از فعالان بیمه گر سازمان مجهزی در شهر فلورانس تشکیل دادند.

بازرگانان و کشتی‌داران انگلیسی در ابتدای قرن هفدهم میلادی، پیمانی را در کافه‌ای در لندن به نام لویدز پایه‌گذاری کردند که می‌توان این پیمان را اولین شکل از بیمه امروزی دانست. در حقیقت آن‌ها در این پیمان شرکت بیمه لویدز را پایه‌گذاری نمودند. امروزه این شرکت به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های فعال در صنعت بیمه شناخته می‌شود.

دومین رشته بیمه‌ای، بیمه آتش سوزی است که پس از آتش‌­سوزی مهیب و فاجعه بار لندن در سال ۱۶۶۷ تاسیس شد. نخستین رشته بیمه که وارد ایالات متحده آمریکا شد، بیمه آتش‌سوزی بود.

پس از جنگ جهانی دوم بیمه­‌های اجتماعی توسعه پیدا کرد. در دهه ۸۰ قرن نوزدهم بیمه اجتماعی در آلمان اجرا شد و در سال ۱۹۱۱ قانون بیمه ملی در بریتانیا هم به تصویب رسید.

تاریخچه بیمه در ایران

نخستین بار در سال ۱۲۷۰ شمسی، ناصرالدین شاه قاجار امتیاز «تاسیس اداره حمل و نقل و سازمان بیمه در ایران» را به فردی روس به نام «لازار پولیاکف» واگذار کرد، اما این طرح اجرا نشد.

بعد از آن در زمان حکومت احمد شاه قاجار در سال ۱۲۸۹، دو فرد روسی با نام‌های « نادژا» و «کافکاز مرکوری» فعالیت‌های بیمه‌ای را در ایران آغاز کردند.

به تدریج شرکت‌های خارجی بیمه وارد این حوزه در ایران شدند و نزدیک به ۲۵سال خارجی‌ها بازار بیمه ایران را در دست گرفتند. طوری که در سال ۱۳۱۴ حدود ۲۹ شرکت بیمه خارجی در ایران مشغول به کار بودند. که از میان آن‌ها دو شرکت به نام‌های «اینگستراخ» و « یورکشایر» از سایر شرکت‌ها فعال‌تر بودند و تا قبل از پیروزی انقلاب، در ایران فعالیت داشتند.

در سال ۱۳۱۴ شمسی «الکساندر آقایان» و «علی‌اکبر داور»، با بهره‌گیری از سرمایه دولتی ۲۰ میلیون ریالی، شرکت سهامی بیمه ایران را تاسیس کردند. این را می‌توان نقطه آغاز تحولات بیمه در ایران دانست. قبل از تشکیل شرکت بیمه ایران، هیچ شرکتی۱۰۰ در ۱۰۰ ملی در خاورمیانه و حتی هند وجود نداشت.

در این دوره از تاریخ بیمه شرکت‌های خارجی به مقابله با این شرکت پرداختند و به سختی با این شرکت قرارداد بیمه خوداتکایی می‌بستند.

در تاریخ ۱۳۱۶، قانونی در مجلس شورای ملی تصویب شد که طبق آن، بیمه سازمان‌های دولتی به شرکت بیمه ایران واگذار شد و بدین ترتیب اولین شرکت بیمه در ایران تاسیس شد. و شرکت‌های دولتی می‌بایست ۲۵ درصد از بیمه‌های خود در ایران را در شرکت بیمه ایران، بیمه اتکایی می‌کردند.

در دولت دکتر مصدق در سال ۱۳۳۱ شمسی، قانونی تصویب شد که به موجب آن، فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای خارجی در ایران محدود شد.

ورود شرکت‌های خصوصی بیمه در ایران

در سال ۱۳۲۹ اولین شرکت خصوصی بیمه ای ایرانی با نام بیمه شرق تاسیس شد و بین سال‌های ۱۳۲۹ تا ۱۳۴۳ شمسی، ۸ شرکت بیمه‌ای ایرانی خصوصی در کشور تاسیس شد و فعالیت این شرکت‌ها، نسبت به بنیادهای خارجی، پررنگ‌تر شد.

در سال ۱۳۴۹ مدرسه عالی بیمه تاسیس شد و در سال ۱۳۵۰، قانون تاسیس بیمه مرکزی به تصویب رسید. در همین سال شرکت‌های بیمه‌ای مانند: بیمه‌ تهران، بیمه‌ دانا، بیمه‌ حافظ و بیمه‌ ایران و آمریکا با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی تاسیس شد.

بدین ترتیب تا پیروزی انقلاب، علاوه بر شرکت سهامی بیمه ایران، ۱۳ شرکت بیمه خصوصی و ۲ نمایندگی خارجی در این صنعت در کشور فعال بودند.

صنعت بیمه با انقلاب اسلامی

در سال ۱۳۵۸ همه شرکت‌های بیمه ایرانی توسط شورای انقلاب، ملی اعلام شد و بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، تمامی فعالیت‌های شرکت‌های بیمه‌ای زیر نظر دولت قرار گفت.

در سال‌های ۶۰ و ۶۱، فقط سه شرکت بیمه ایران، آسیا و البرز مجوز صدور بیمه‌نامه داشتند.

در سال ۶۷ نیز ۱۰ شرکت بیمه‌ای با یکدیگر ادغام شدند و بدین ترتیب شرکت بیمه دانا شکل گرفت.

از سال ۷۳ شرکت بیمه توسعه صادرات نیز آغاز به فعالیت کرد و تعداد شرکت‌های بیمه به ۵ شرکت دولتی رسید.

اکنون تعداد شرکت‌های بیمه‌ فعال در ایران به شدت رو به افزایش است. بیمه‌هایی که در زمینه‌‌های مختلف مشغول به فعالیت هستند. به ویژه شرکت‌های بیمه‌ای که وابسته به بانک‌های معتبر خصوصی هستند،‌ توانسته‌اند نظر بسیاری از مردم را به خود جلب کنند.یکی از برترین شرکت های بیمه ای شرکت بیمه دی می باشد.

تاریخچه بیمه عمر در ایران و جهان

تاریخچه بیمه عمر در ایران و جهان

بیمه عمر به شکل امروزی بعد از بیمه های دریایی و آتش سوزی بوجود آمد اما ریشه بسیار کهن دارد . در زمان های بسیار قدیم در بعضی از شهرهای بزرگ انجمن ها یا صندوق هایی وجود داشت که افراد حق عضویت پرداخت میکردند و عضو انجمن یا صندوق میشدند و در صورت فوت یکی از اعضای انجمن به خانواده وی هزینه کفن و دفن و مبلغی به عنوان غرامت پرداخت میشد .

همچنین انجمن های نظامی یا حرفه ای در روم و یونان وجود داشتند که به همین شیوه عمل می کردند .تا قرن هفدهم در کشورهای اروپایی بیمه عمر بصورت شرط بندی روی فوت شخص ثالث بین دو نفر کم و بیش مرسوم بود اما چون در این شرط بندی یکی از طرفین طبعا آرزوی فوت شخص ثالث را داشت تا در شرط بندی برنده شود و شاید این آرزو اورا به توطئه ای وسوسه میکرد لذا بیمه عمر عملی ناپسند و بر خلاف مصالح جامعه و بر خلاف اخلاق شمرده میشد و از طرف مقامات قضایی و مذهبی هر از چند گاه ممنوع اعلام میشد .

اولین بیمه عمر درانگلستان و در زمان سلطنت الیزابت اول در سال 1583 میلادی برابر با سال 961 هجری شمسی در لندن برای ویلیام گیبنس (William Gibbons) صادر شد . مدت این بیمه نامه یکسال و نرخ حق بیمه 8% بود این بیمه عمر بانام خدا شروع شده بود و در پایان برای بیمه شده آرزوی سلامتی و طول عمر شده بود . از قضا ویلیام گیبنس در روزهای پایانی بیمه نامه فوت کرد و پس از دعواهای بسیار دریافت کنندگان حق بیمه یا به عبارتی طرف قرارداد که از تجار لندن بودند محکوم به پرداخت سرمایه بیمه شدند جالب است علت دعوا عدم شفافیت بیمه نامه از عبارت یکسال بود یکسال شمسی ؟ یا یکسال قمری ؟ چون سال قمری 10 روز کمتر از سال شمسی است اگر مدت را یک سال قمری در نظر میگرفتند سرمایه بیمه عمرقابل پرداخت نبود و اگر سال شمسی در نظر میگرفتند سرمایه بیمه عمر اقای گیبنس قابل پرداخت میشد .

پیشنهاد ویژه : کلیک کنید و اطلاعات جامع بیمه عمر را بخوانید.

در قرن شانزدهم میلادی بردگان که ارزش تجاری داشتند و از بندری به بندر دیگر جابجا میشدند مانند کالا بیمه میشدند . سپس بیمه گران این نوع بیمه را به سایر مسافرین کشتی گسترش دادند .

در قرن شانزدهم یک بانکدار ایتالیایی به نام لورنزو تونتی ( Lorenzo Tonti ) که در فرانسه زندگی میکرد برای رفع مشکلات مالی این دولت طرحی پیشنهاد کرد که بنام خود او به تونتین معروف شد . تونتین سازمانی بود که افراد هم سن صندوق هایی را تشکیل میدادند و هرکدام مبلغی را بصورت یکجا یا بصورت اقساط به صندوق میپرداختند تا کل مبلغ جمع آوری شده صرف خرید اوراق قرضه از خزانه دولت شود . بهره این وام بستگی به سن خریداران داشت به طوری که برای جوانان 5% و برای پیران 12/5 درصد بود در پایان کل مبلغ صندوق به همراه بهره بین اعضای زنده صندوق تقسیم میشد و صندوق منحل میشد . دولت های وقت هم بدلیل امکان تامین مالی و جمع آوری وجوه نقد جامعه مشوق این صندوق ها بودند به طوری که در سال 1906 در فرانسه قوانین جدیدی برای شرکت های تونتین وضع گردید .

در طول قرن نوزدهم با تلاش دانشمندانی همچون برنولی (Bernoulli ) و دپارسیوواولر (Deparcieux Euler) علم اکچوئری (Actuarial ) که تلفیقی از علم احتمالات و محاسبات مالی است بوجود آمد. از آن پس بیمه عمر از وضعیت شرط بندی و برد و باخت بیرون آمد و بر پایه محکم علم استوار گشت .

اولین شرکت بیمه عمر در سال 1762 میلادی در انگلستان تاسیس شد و اولین بررسی علمی درباره بیمه عمر در سال 1812 منتشر شد . از آن به بعد شرکت های بسیاری به صورت سهامی یا تعاونی در کشورهای اروپایی و آمریکا تاسیس شدند . در سال ر1912 میلادی در کشورفرانسه 20 شرکت سهامی و 24 شرکت تونتینی و تعاونی و 19 شرکت خارجی به عملیات بیمه عمر اشتغال داشتند.

توسعه بیمه عمر در آمریکا پس از جنگ جهانی دوم بسیار چشمگیر بود بطوریکه در سال 1946 تعداد 473 شرکت و در سال 1972 تعداد 1805 شرکت به عملیات بیمه عمر مشغول بودند و در همین سال اندوخته ریاضی شرکت های بیمه این کشور بالغ بر 1505 میلیون دلار بود و تعداد 26 میلیون بیمه نامه جدید صادر شده بود .

بیمه عمر در ایران در سال 1314 به وسیله نمایندگی یک شرکت بیمه خارجی بنام ویکتوریا (Victoria Za Berlin ) آغاز شد و بیمه نامه با ریال یا ارز خارجی بنا به تقاضای بیمه شده صادر میشد .یک امضای بیمه نامه توسط نمایندگی شرکت بیمه در ایران و امضای دیگر در مرکز شرکت بیمه واقع در شهر برلین انجام میگرفت .اولین بیمه نامه ای که این شرکت در ایران صادر کرد از نوع عمر و پس انداز متعلق به یک تاجر تبریزی به نام جبار صالح نیا بود. این نمایندگی بیمه عمربعد از یکسال فعالیت منحل شد و تمام 150 بیمه عمری که در طول یکسال فعالیت صادر کرده بود با مجموع سرمایه هشت میلیون ریال و حق بیمه سالانه چهارصد هزار ریال به شرکت بیمه ایران که آن زمان تازه تاسیس شده بود واگذار کرد .

با تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران در سال 1314 و تصویب قانون بیمه در هفتم اردیبهشت 1316 فصل جدیدی در کتاب صنعت بیمه و بیمه عمر در ایران ورق خورد هرچند بدلیل نبود دانش بیمه گری برای شروع کار مشکلات فراوانی پیش روی شرکت تازه تاسیس بیمه ایران بود بطوریکه دکتر آقایان از موسسین این شرکت در خاطرات خود چنین مینویسد : (( در ابتدا دارای دو شعبه بودیم آتش سوزی و حمل و نقل و همچنان درصدد پیدا کردن بیمه گر اتکایی برای بیمه عمر و حوادث بودیم ولی پیدا نمی کردیم چون ایران دارای احصائیه فوت نبود و بیمه گران اتکایی نمی توانستند حق بیمه را تعیین کنند و اصولا هم به علتی که در بالا گفته شد حاضر به معامله نبودند و برای رد پیشنهاد بهانه می آوردند . تا این که شرکت اونیون سوییس که خود نیز شرکت جدیدی بود قبول کرد و مدیر کل آن به تهران آمد و قراردا بیمه عمر و حوادث را هم امضا کردیم )). با این ترتیب شرکت بیمه ایران از سال 1315 یعنی یکسال بعد از تاسیس عملیات بیمه عمر را آغاز کرد و تا سال 1336 تنها شرکتی بود که در ایران بیمه عمر صادر میکرد تا اینکه در سال 1336 شرکت سهامی بیمه ملی و در سال 1340 شرکت سهامی بیمه امید نیز به عملیات بیمه عمر پرداختند .

با کلیک بر روی این نوشته میتوانید با انواع بیمه عمر آشنا شوید.

این مقاله به روز رسانی خواهد شد.